Mô hình CPS (Creative Problem Solving) là một phương pháp giúp Trainer phát triển tư duy sáng tạo và tối ưu hóa quá trình giảng dạy. Vậy mô hình CPS là gì, mang lại lợi ích gì cho Trainer, và làm thế nào để áp dụng hiệu quả trong công việc giảng dạy? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết này!
Bài viết thuộc Góc nhìn chuyên gia.
Mô hình CPS: Giải quyết vấn đề sáng tạo trong đào tạo
Mô hình CPS (Creative Problem Solving), hay còn gọi là Giải quyết vấn đề sáng tạo, được Alex Osborn và Sidney Parnes phát triển vào những năm 1950. Đây là một phương pháp tư duy giúp cá nhân và tổ chức khám phá, đánh giá và triển khai các giải pháp sáng tạo cho một vấn đề cụ thể.
Trong lĩnh vực đào tạo, mô hình CPS không chỉ hỗ trợ Trainer giải quyết các thách thức giảng dạy mà còn giúp thiết kế nội dung hiệu quả, xây dựng phương pháp đào tạo mới và nâng cao trải nghiệm học tập.
Mô hình CPS được xây dựng trên sáu bước quan trọng:
- Xác định vấn đề – Làm rõ mục tiêu và thách thức cần giải quyết.
- Thu thập thông tin – Tìm kiếm dữ liệu và hiểu sâu về vấn đề.
- Xác định vấn đề cốt lõi – Phân tích nguyên nhân gốc rễ.
- Tạo ra ý tưởng – Sáng tạo nhiều giải pháp khả thi.
- Lựa chọn giải pháp tối ưu – Đánh giá và chọn phương án phù hợp nhất.
- Lập kế hoạch triển khai – Xây dựng lộ trình thực hiện và đo lường hiệu quả.
Với khả năng ứng dụng cao, mô hình CPS giúp Trainer không chỉ giải quyết vấn đề trong giảng dạy mà còn thúc đẩy tư duy sáng tạo, mang đến những giải pháp đào tạo đột phá và phù hợp với nhu cầu học viên.
Lợi ích của mô hình CPS đối với Trainer
Gia tăng tính sáng tạo trong thiết kế chương trình
Ứng dụng mô hình CPS giúp Trainer phát huy tư duy sáng tạo trong việc xây dựng chương trình đào tạo. Phương pháp này hỗ trợ Trainer phát triển nội dung giảng dạy mới mẻ, thu hút và áp dụng các phương pháp giảng dạy sáng tạo như học tập qua trải nghiệm, tình huống thực tế hoặc brainstorming.
Cải thiện khả năng giải quyết vấn đề
Mô hình CPS giúp Trainer nâng cao kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề trong giảng dạy. Thay vì chỉ tập trung vào giải pháp có sẵn, Trainer có thể tái định nghĩa vấn đề của học viên, từ đó tìm ra cách tiếp cận phù hợp và tối ưu hóa phương pháp đào tạo theo nhu cầu thực tế.
Nâng cao trải nghiệm học tập
Việc áp dụng CPS không chỉ giúp Trainer mà còn tạo ra giá trị lớn cho học viên. Phương pháp này thúc đẩy khả năng tư duy linh hoạt, giúp học viên tiếp thu kiến thức nhanh hơn và ứng dụng hiệu quả hơn. Đồng thời, môi trường học tập trở nên tương tác, chủ động và kích thích sự sáng tạo.
Thúc đẩy đổi mới liên tục trong đào tạo
Mô hình CPS khuyến khích Trainer cập nhật xu hướng giảng dạy mới, liên tục cải tiến nội dung và phương pháp đào tạo. Điều này giúp tránh lối mòn trong giảng dạy và tạo ra các giải pháp đào tạo linh hoạt, phù hợp với từng nhóm học viên và bối cảnh doanh nghiệp.
Quy trình áp dụng mô hình CPS cho Trainer
Trainer có thể áp dụng mô hình CPS vào quá trình đào tạo thông qua 6 bước sau:
Bước 1: Xác định vấn đề đào tạo (Mess Finding)
Trainer cần xác định các thách thức trong giảng dạy, chẳng hạn như:
- Học viên thiếu động lực tham gia khóa học?
- Chương trình đào tạo chưa đủ hấp dẫn?
- Phương pháp giảng dạy cần đổi mới?
Tip: Sử dụng khảo sát, phản hồi từ học viên hoặc thảo luận với doanh nghiệp để nhận diện vấn đề.
Bước 2: Thu thập thông tin (Fact Finding)
Trainer cần tìm hiểu nguyên nhân cốt lõi của vấn đề bằng cách:
- Thu thập dữ liệu từ phản hồi học viên, nghiên cứu xu hướng đào tạo.
- Phân tích chương trình hiện tại để xác định những điểm cần cải thiện.
Tip: Sử dụng mô hình SWOT để đánh giá tình hình đào tạo.
Bước 3: Xác định vấn đề cốt lõi (Problem Finding)
Trainer cần tái định nghĩa vấn đề để tìm ra hướng giải quyết sáng tạo.
- Ví dụ: Thay vì hỏi “Tại sao học viên ít tương tác?”, hãy đặt câu hỏi “Làm thế nào để tăng sự tham gia của học viên?”
Tip: Áp dụng kỹ thuật 5 Whys để đào sâu nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.
Bước 4: Tạo ra ý tưởng giảng dạy sáng tạo (Idea Finding)
Sử dụng các phương pháp như Brainstorming và SCAMPER để phát triển ý tưởng giảng dạy mới.
- Ví dụ: Áp dụng Gamification vào khóa học hoặc triển khai mô hình Learning by Doing 3V thay vì giảng dạy lý thuyết khô khan.
Tip: Ghi nhận mọi ý tưởng mà không đánh giá ngay, sau đó chọn lọc những giải pháp khả thi nhất.
Bước 5: Lựa chọn giải pháp tối ưu (Solution Finding)
Trainer cần đánh giá và lựa chọn giải pháp giảng dạy phù hợp nhất dựa trên:
- Tính khả thi
- Mức độ hiệu quả
- Sự tương tác của học viên
Tip: Áp dụng mô hình 6 chiếc mũ tư duy để đánh giá giải pháp từ nhiều góc nhìn khác nhau.
Bước 6: Lập kế hoạch triển khai (Acceptance Finding)
Trainer xây dựng kế hoạch giảng dạy chi tiết và thử nghiệm trước khi triển khai.
- Theo dõi kết quả và điều chỉnh nếu cần để đảm bảo hiệu quả đào tạo.
Tip: Sử dụng 8 loại KPIs trong đào tạo để đo lường mức độ thành công của chương trình.
Ví dụ áp dụng mô hình CPS trong giảng dạy
Tình huống:
Trainer nhận thấy học viên ít tương tác trong lớp học.
Cách áp dụng mô hình CPS:
- Xác định vấn đề: Học viên ngại phát biểu, ít tham gia thảo luận.
- Thu thập thông tin: Phỏng vấn học viên, thu thập phản hồi về phương pháp giảng dạy hiện tại để hiểu nguyên nhân.
- Tái định nghĩa vấn đề: Thay vì chỉ nhìn vào sự thiếu tương tác, Trainer đặt câu hỏi: “Làm thế nào để tăng mức độ tham gia của học viên?”
- Tạo ý tưởng: Đề xuất nhiều giải pháp như Gamification, thảo luận nhóm, học qua trải nghiệm thực tế.
- Chọn giải pháp: Đánh giá các ý tưởng và thử nghiệm phương pháp học tập qua dự án để giúp học viên chủ động hơn.
- Triển khai & đánh giá: Áp dụng phương pháp mới, sau đó so sánh mức độ tương tác trước và sau khi triển khai để đo lường hiệu quả.
Nhờ mô hình CPS, Trainer không chỉ tìm ra giải pháp hiệu quả mà còn thúc đẩy tư duy sáng tạo, giúp lớp học trở nên sôi động và hấp dẫn hơn.
Tạm kết về mô hình CPS: Giải pháp giúp Trainer nâng cao tư duy sáng tạo trong đào tạo
Mô hình CPS không chỉ là một phương pháp giải quyết vấn đề mà còn là công cụ mạnh mẽ giúp Trainer phát huy tư duy sáng tạo trong giảng dạy. Việc áp dụng CPS sẽ giúp Trainer thiết kế nội dung hấp dẫn hơn, tối ưu phương pháp giảng dạy và nâng cao trải nghiệm học tập cho học viên.
Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những ý tưởng và công cụ hữu ích để cải thiện chất lượng đào tạo và nâng cao hiệu quả công việc.
Nếu bạn quan tâm đến các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ năng dẫn giảng, thiết kế chương trình hoặc phát triển năng lực quản lý, VMP Academy cung cấp các khóa học phù hợp như:
Train The Trainer 3+ | Đào tạo Giảng viên nội bộ số 1 Đông Nam Á.
Program Design With Tech | Ứng dụng công nghệ thiết kế đào tạo
Training Management Performance | Quản lý hiệu suất đào tạo
U – Maximize Management | Nâng cao năng lực quản lý bền vững
On The Job Coaching | Kỹ năng huấn luyện kèm cặp nhân viên
Leading Emotional | Lãnh đạo bằng trí tuệ cảm xúc
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ 1800 6981 hoặc gửi mail về địa chỉ daotao@vmp.edu.vn. Đội ngũ VMP luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!
